Από το Grexit στο Geuro

Grexit, Geuro, Δραχμαγεδδών. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ζητά ένα «άλμα πολιτικής φαντασίας» για να δοθεί μια λύση στο ελληνικό πρόβλημα και την κρίση χρέους, που απειλεί να καταστρέψει το κοινό νόμισμα. Όμως, οι Ευρωπαίοι φαίνεται να εξαντλούν τη φαντασία τους στα λογοπαίγνια και τα συνθήματα της κρίσης.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζητούσαν επί έξι ολόκληρες για την κρίση, το βράδυ της Τετάρτης. Αλλά δεν άγγιξαν το πιο επείγον ζήτημα, αυτό της Ελλάδας, παρά μόνο λίγο πριν ολοκληρώσουν τη Σύνοδο Κορυφής. Σαν να μην τους πιέζει ο χρόνος, αποφάσισαν να αφήσουν τις αποφάσεις που περιμένει όλη η Ευρώπη, αυτές για την τόνωση της ανάπτυξης, για τον Ιούνιο. Διπλωματικές πηγές προσπαθούν από τώρα να ρίξουν τον πήχυ των προσδοκιών. Θα πρόκειται για γενικές κατευθύνσεις και όχι ένα συγκεκριμένο σχέδιο, λένε.

Φαίνεται ότι η έλευση του Γάλλου Φρανσουά Ολάντ στους κύκλους των αποφάσεων της Ευρώπης δεν έφερε την επανάσταση που κάποιοι προσδοκούσαν. Η τράπουλα ξαναμοιράστηκε, συμμαχίες χάλασαν για να δημιουργηθούν νέες, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν με τις γνωστές κοκορομαχίες τους να σπαταλούν και άλλες από τις πιο κρίσιμες ημέρες του ευρώ. Η Ευρώπη παραμένει χωρίς πυξίδα. Το καλύτερο που μπόρεσε να κάνει είναι να δώσει οδηγίες σε όλα τα μέλη της, τουλάχιστον για να προετοιμαστούν για το μοιραίο: Την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Κυβερνήσεις, τράπεζες, επιχειρήσεις, ακόμα και ιδιώτες. Εκείνοι που δεν ετοιμάζουν ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το ενδεχόμενο της δραχμής αποτελούν πια την εξαίρεση. Και καταγγέλλονται ως ανεύθυνοι. Όλοι μιλούν για αυτό που επικράτησε να ονομάζεται «Grexit». Και αφού η Ευρώπη κινείται πλέον σε αχαρτογράφητα εδάφη, σε κάθε εικασία, κάθε υπόθεση ή ακόμα και σε κάθε φήμη προσδίδεται η βαρύτητα της πρόβλεψης. Σε κάτι που κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει, φαίνεται ότι ο καθένας δικαιούται να εμφανίζεται ως ειδικός. Όπως οι αναλυτές της Tokyo Mitsubishi-UFJ, που έφτασαν στο σημείο να εκδώσουν έκθεση, στην οποία προειδοποιούν για επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή μέσα στο Σαββατοκύριακο της 2-3 Ιουνίου. Μη έχοντας κάποια σοβαρότερη πηγή ή πληροφορία, έκριναν σκόπιμο να στηρίξουν την πρόβλεψή τους αυτή –η οποία μεταδόθηκε από ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο- στις… φήμες που κυκλοφορούν στην αγορά.

Διπλό νόμισμα: Παναμάς, Αργεντινή, Καλιφόρνια. Τώρα και στην Ελλάδα

Σύμφωνα με το σχεδιασμό της Ευρωζώνης, η υιοθέτηση του ευρώ ήταν για όλες τις χώρες αμετάκλητη. Με το δόγμα αυτό να καταρρέει, είναι σαφές ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα τελειώσει αυτή η κρίση για την Ελλάδα. Έτσι, ο καθένας είναι ευπρόσδεκτος να ρίξει στο τραπέζι τη δική του πρόταση.

Μια από αυτές τις προτάσεις ήταν εκείνη του επικεφαλής οικονομολόγου της Deutsche Bank, Τόμας Μάγιερ, για τη δημιουργία του «Geuro». Ακόμα και εάν οι ξένοι πιστωτές της διακόψουν τη χρηματοδότηση της Ελλάδας, η χώρα δεν θα είναι αναγκασμένη να εγκαταλείψει το ευρώ, ισχυρίζεται ο Μάγιερ. Μπορεί να τυπώσει το «Geuro». Ουσιαστικά, να αρχίσει να πληρώνει τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις της με υποσχετικές (IOUs). Όσοι έχουν στα χέρια τους αυτές τις υποσχετικές, θα αρχίσουν να τις χρησιμοποιούν για τις δικές τους πληρωμές. Κάπως έτσι, θα έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα δεύτερο, παράλληλο νόμισμα.

Αρχικά, το Geuro θα υποχωρήσει σημαντικά έναντι του ευρώ. Όμως, στην πορεία, η ελληνική κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την ισοτιμία του. Εφαρμόζοντας υπεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές, οι οποίες μειώνουν ή και εξαλείφουν εντελώς το έλλειμμα, θα αναγκάζεται να εκδίδει λιγότερα Geuro. Και έτσι θα περιορίζεται η πτώση τους.

Ο Μάγιερ πιστεύει ότι η μέθοδός του δίνει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να υποτιμήσει το νόμισμά της, χωρίς να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. Εξάλλου, η παράλληλη κυκλοφορία δύο νόμιμων νομισμάτων μέσα στην ίδια χώρα δεν είναι μια νέα ιδέα. Έχει τις ρίζες της στον 14ο αιώνα, όταν η Φλωρεντία χρησιμοποιούσε χρυσά φιορίνια για το διεθνές εμπόριό της, αλλά ασημένια νομίσματα για τις εσωτερικές πληρωμές.

Τη λύση του διπλού νομίσματος χρησιμοποίησε και ο Παναμάς, ο οποίος από το 1904 έχει υιοθετήσει το δολάριο. Όμως, το 1988, όταν οι ΗΠΑ έκοψαν τη ροή δολαρίων προς τη χώρα, η κυβέρνησή της αναγκάστηκε να πληρώσει τους δημόσιους υπαλλήλους με ένα νέο νόμισμα, το οποίο γρήγορα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την οικονομία.

Με υποσχετικές πλήρωσε και η Καλιφόρνια τους δημόσιους υπαλλήλους της, όταν ξέμεινε από ρευστό. Αλλά και στην Αργεντινή, ένα χρόνο πριν από τη χρεοκοπία, κυκλοφορούσε μια πληθώρα νομισμάτων, που κατάφερναν έστω και κατά τόπους να υποκαταστήσουν το πέσο. Έως και σήμερα, οι Κουβανοί προτιμούν να χρησιμοποιούν το αμερικανικό δολάριο, έναντι του δικού τους πέσο.

Citigroup: Εκτός ευρώ, αλλά εντός ΕΕ από 1/1/2013

Πρωτοχρονιά με τη δραχμή θα κάνει η Ελλάδα, σύμφωνα με τις προβλέψεις των οικονομολόγων της Citigroup. Ο αμερικανικόςεπενδυτικός οίκος εξηγεί σε τελευταία μελέτη του πώς η Ελλάδα θα αποχωρήσει μόνη της από την Ευρωζώνη, όταν η αδυναμία εφαρμογής του μνημονίου θα οδηγήσει τους ξένους πιστωτές να διακόψουν τη χρηματοδότηση.

Από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου δεν θα προκύψει μια βιώσιμη κυβέρνηση, ικανή να εφαρμόσει το μνημόνιο, προβλέπει η Citigroup. Οι σχέσεις Αθήνας-τρόικας θα ενταθούν, οδηγώντας τελικά στη διακοπή της χρηματοδότησης της Ελλάδας. Με τα ταμειακά της διαθέσιμα να εξαντλούνται πολύ πριν από τα τέλη του έτους, η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να τυπώσει το δικό της νόμισμα, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της.

Παρότι η Ελλάδα θα αποχωρήσει με αυτό τον τρόπο από την Ευρωζώνη, η Citigroup εκτιμά ότιη χώρα μπορείνα παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, Ευρώπη και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συνεργαστούν, για να μετριάσουν τις επώδυνες επιπτώσεις της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η παροχή δανείων χαμηλού επιτοκίου από την ΕΕ και το ΔΝΤ για να καλυφθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα και η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Η κυβέρνηση αναμένεται να εφαρμόσει περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων, προκειμένου να αποτρέψει τη μαζική έξοδο των καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Citigroup, η νέα δραχμή θα υποτιμηθεί κατά 60% έναντι του ευρώ και θα παραμείνει υποτιμημένη κατά 50-60% για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Η Ελλάδα θα αναστείλει αρχικά την αποπληρωμή του χρέους, όμως, στο πλαίσιο της συμφωνίας της με την ΕΕ και το ΔΝΤ, δεν θα προχωρήσει σε διαγραφή ή μετατροπή του στο νέο νόμισμα. Αυτό σημαίνει ότι με την υποτίμηση της δραχμής, το χρέος θα εκτιναχθεί στο 400% του ΑΕΠ το 2013. Ο οίκος θεωρεί ότι η αναδιάρθρωσή του θα γίνει το 2015.

Το σενάριο της δραχμής περιλαμβάνει βίαιη ύφεση, της τάξης του 7,4% φέτος και 10% το 2013, με την εκτίναξη του πληθωρισμού στο 20% το 2013-2014. Η ελληνική οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει μόνο το 2014-2015, όταν θα εμφανίσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, της τάξης του 4-5%. Όμως, ακόμα και το 2016, το ΑΕΠ θα παραμένει κατά 20% χαμηλότερα από ό,τι ήταν το 2007.

Morgan Stanley: Η δόση του Ιουνίου είναι η στιγμή της αλήθειας

Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν θα είναι απλά μία οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση για τη χώρα. Θα αποτελέσει ένα ανθρωπιστικό επεισόδιο μπροστά στο οποίο όλες οι άλλες ευρωπαϊκές κρίσεις θα ωχριούν, προειδοποιεί η Morgan Stanley.

Ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος ξεκαθαρίζει, πάντως, ότι το «διαζύγιο» της Ελλάδας με την Ευρώπη δεν αποτελεί ακόμα το κεντρικό του σενάριο για την εξέλιξη αυτής της κρίσης. «Υπάρχουν ακόμα σημαντικά κίνητρα και για τις δύο πλευρές να διαπραγματευτούν μία λύση ώστε η Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ», εκτιμούν οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley, αν και παραδέχονται ότι ο κίνδυνος της εξόδου δεν είναι πια τόσο μακρινός όσο ήταν.

Πάντως, οι αναλυτές θεωρούν απίθανη μια εθελοντική απόφαση της Ελλάδας να εγκαταλείψει το κοινό νόμισμα. Το κλειδί έγκειται στο εάν η τρόικα θα αποφασίσει να εκταμιεύσει την επόμενη δόση των δανείων διάσωσης, του Ιουνίου, καθώς η νέα κυβέρνηση θα διαπραγματεύεται το μνημόνιο (σημειώνεται ότι ήδη, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έκανε σαφείς τις διαθέσεις του, δηλώνοντας ότι η καθυστέρηση της δόσης κατά μερικές εβδομάδες δεν θα ήταν πρόβλημα). Χωρίς την επόμενη δόση, τα ταμειακά διαθέσιμα θα εξαντληθούν πολύ σύντομα και τότε η κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά σε ένα δίλημμα: Ή θα προχωρήσει σε εσωτερική στάση πληρωμών (που θα περιλαμβάνει τις συντάξεις και τους μισθούς του δημοσίου) ή θα εκδώσει υποσχετικές (IOUs) για να καλύψει τα έξοδα αυτά. «Αυτή τη στιγμή, πάντως, η προσφορά της τρόικας παραμένει στο τραπέζι. Ενώ είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μικρές αλλαγές στο πρόγραμμα, πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να ενδώσει στη θεμελιώδη απόρριψη του μνημονίου, την οποία επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ», εξηγεί ο οίκος.

Credit Suisse: Γιατί συμφέρει την Ελλάδα το ευρώ

Οι πιθανότητες της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ είναι χαμηλότερες του 50-50 που φαίνεται να δίνει η αγορά, δηλώνουν οι αναλυτές της Credit Suisse. Με δεδομένο ότι 8 στους 10 Έλληνες επιθυμούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ, ο ελβετικός επενδυτικός οίκος πιστεύει ότι το πιθανότερο αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου, θα είναι μία κυβέρνηση συνασπισμού που θα διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους και θα επιτύχει μία ήπια αναπροσαρμογή του μνημονίου.

Εξάλλου, είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να παραμείνει στο ευρώ, ξεκαθαρίζει η Credit Suisse, εξηγώντας ότι το όφελος για την ανταγωνιστικότητα από την υποτίμηση του νομίσματος δεν είναι τόσο σπουδαίο όσο κάποιοι υποστηρίζουν.

·Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα οδηγούσε σε μια μεγάλη υποτίμηση του νέου νομίσματος. Ο οίκος την υπολογίζει περίπου στο 50% και προειδοποιεί ότι θα χαθεί το1/2 των αποταμιεύσεων και του πλούτου της χώρας. Θα ακολουθήσει μία ακόμα μεγαλύτερη ύφεση, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, σε τέτοιες περιπτώσεις αγγίζει το 10% κατά τον πρώτο χρόνο.

·Οι ελληνικές εισαγωγές αντιστοιχούν στο 30% του ΑΕΠ και ένα μεγάλο μέρος τους είναι αρκετά ανελαστικές. Έτσι, μια υποτίμηση της τάξης του 50% θα εκτίνασσε τον πληθωρισμό πάνω από το 30%.

·Με δεδομένο ότι οι εξαγωγές αντιστοιχούν μόνο στο 25% του ΑΕΠ και τουλάχιστον οι μισές από αυτές πραγματοποιούνται σε ανελαστικούς τομείς ή δεν επηρεάζονται από την υποτίμηση (π.χ. η ναυτιλία λειτουργεί με το δολάριο), το όφελος για την ανταγωνιστικότητα θα είναι μάλλον μικρό.

·Η Ελλάδα εμφάνιζε πρωτογενές έλλειμμα στο 2,5% του ΑΕΠ στα τέλη του 2011. Χωρίς άλλες πηγές χρηματοδότησης, θα αναγκαστεί να κλείσει το έλλειμμα μέσα σε ένα βράδυ.

·Και τέλος, ως μέλος της ΕΕ, η Ελλάδα λαμβάνει κάθε χρόνο κοινοτικά κονδύλια που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 2,5% του ΑΕΠ της.

(Πηγή: www.isotimia.gr)